म्याग्दी, ६ भदौ । म्याग्दी जिल्लामा बसाइँसराइको क्रम तीव्र बन्दै गएको छ । वार्षिक करिब २५० परिवार गाउँ छोडेर अन्यत्र सरेका छन् ।
स्थानीय तहको अभिलेख अनुसार, सन् २०८१।८२ मा जिल्लाभर २४७ परिवारले गाउँ छोड्दा ८९ परिवार नयाँ ठाउँमा बसाइँसराइ गरेका छन् । गत वर्ष बसाइँसराइ गर्ने परिवारको संख्या बेनी नगरपालिकाबाट ६५, धवलागिरिबाट २३, मालिकाबाट ३९, मङ्गलाबाट ५५, रघुगङ्गाबाट २१ र अन्नपूर्णबाट ४४ रहेको छ ।
प्रमुख कारण गाउँमा रोजगारीको कमी, आम्दानीका अवसरको अभाव, तथा शिक्षा र स्वास्थ्य सुविधा भएकै बावजूद पनि मानिस सहर र बजारतिर सर्ने क्रम बढ्नु रहेको छ ।
म्याग्दी बहुमुखी क्याम्पसका समाजशास्त्र प्राध्यापक गोरखबहादुर जिसीका अनुसार, “सडक, विद्युत्, खानेपानी र सञ्चारको पहुँचले पनि गाउँमा रोक्न सकेको छैन । मानिसहरू आयआर्जन र रोजगारीको खोजीमा सहरतिर सर्नु सामान्य घटना हो।”
गाउँमा युवा उत्पादनशील जनशक्तिको कमी र बढ्दो वृद्ध जनसंख्या सामाजिक र सांस्कृतिक गतिविधिमा असर पुर्‍याइरहेको छ । धवलागिरि गाउँपालिका–४ का चित्र पुनले भने, “खेतीयोग्य जमिन बाँझो हुँदै गयो, आयातित खाद्यान्नमा निर्भरता बढ्यो।”
अन्नपूर्ण गाउँपालिका–७ को टिकोट माविमा विद्यार्थी सङ्ख्या घटेर करिब ५० मात्र बाँकी रहेको छ। प्रा. प्रदीप पुनका अनुसार, “जन्मदर घटेको र छोराछोरी बजारतिर पढ्न पठाउने क्रम बढेको कारण विद्यालयमा विद्यार्थी अभाव छ।”
म्याग्दीबाट मुख्यत कास्कीको पोखरा, हेम्जा, काठमाडौं, चितवन, बुटवल र तनहुँतिर परिवार सर्ने क्रम छ । प्राध्यापक जिसीले थपे, “शिक्षा र उत्पादन, रोजगारीसँग जोडिनु आवश्यक छ, नभए जनसंख्या घट्ने र बसाइँसराइ बढ्ने क्रम अझै तीव्र हुनेछ।”
बेनी नगरपालिकाका प्रमुख सुरत केसीले भने, “विकास गाउँतिर केन्द्रित भए पनि यसको लाभ सहरतिर जाने जनसंख्याले उठाइरहेको छ । कृषि, पर्यटन र रोजगारीमा केन्द्रित विकास आवश्यक छ।”