सोमबार, साउन १९ गते २०८२ Aug 04 2025 Monday
images
सूचना/प्रविधि
मंगलबार, कात्तिक २५ २०७७

कोरोनाभाइरस विरुद्ध ९०% लाई सुरक्षा दिने खोप तयार भएको घोषणा

कोरोनाभाइरस विरूद्धको पहिलो प्रभावकारी खोपले त्यस्तो खोप लगाएका मध्ये ९०% भन्दा बढीलाई सुरक्षा प्रदान गर्ने प्रारम्भिक अनुसन्धानले देखाएको छ। उक्त खोपको विकास गर्ने कम्पनीहरू फाइजर र बायोएनटेकले यस्तो नतिजा प्राप्त भएपछी "विज्ञान र मानवताका लागि एक महान दिन" भएको बताएका छन्। तिनीहरूले तयार पारेका खोप विभिन्न छ

शुक्रबार, असोज ३० २०७७

जिन एडिटिङ : सुपरम्यान ‘जन्माउने’ ढोका

हिन्दुहरूको अति सम्मानित धार्मिक ग्रन्थ महाभारतका एउटा प्रमुख पात्र अर्जुन, अङ्ग्रेजी भाषाका महान लेखक जर्ज वनार्ड सा र आधुनिक विज्ञानका कुशाग्रतम मनीषी आइन्सटाइनको जीवनको एउटा घटना ठ्याक्कै मेल खान्छ । चर्चा वनार्ड साबाटै गरौँ । अति सुन्दरी एउटा युवतीले उनीसँग प्रस्ताव गर्छिन्; तपाईं संसारकै बुद्धिमान मानिस

सोमबार, असोज १२ २०७७

एकीकृत सिद्धान्तः भौतिक विज्ञानमा क्रान्ति (भाग-३)

महासम्मिति (supersymmetry) महासम्मितिले तार सिद्धान्तमा ठूलो भूमिका निर्वाह गर्दछ । यस प्रकारको पहिलो पूर्ण सिद्धान्तको निर्माण काल्र्सरु विश्वविद्यालयका जुलियस वेस र CREN का ब्रुनो जुमिनोले गरेका थिए । तर त्यो तार सिद्धान्त थिएन । उनीहरुको सम्बन्ध कणहरुसँग मात्र थियो । उनीहरुले nyu मा धेरै वर्षसम्म

बुधबार, भदौ २४ २०७७

राेबर्टले लेखेकाे पहिलाे राेचक आर्टिकल

(गार्डियन टिमले ओपनएआई कम्पनीको भाषासम्बन्धी काम गर्ने 'जिपिटी-३' रोबोटलाई एउटा लेख लेख्न लगाएका थिए। उनीहरूले 'मान्छे किन रोबोटसँग डराउनु पर्दैन' भन्ने विषय दिँदै यसलाई सामान्य भाषामा प्रस्तुत गर्न भनेका थिए।उक्त रोबोटले यस विषयमा ८ वटा लेख तयार पारेको थियो। गार्डियन टोलीले ती सबै लेखका चाखलाग्दा

मंगलबार, भदौ १६ २०७७

स्व-गति, स्वचालिकरण र स्वचालन यन्त्र के हाे ?

स्वगति (Self-Motion) गति, जसको स्रोत तथा कारण स्वयं गतिशील वस्तुमा निहित हुन्छन् । स्वगतिको सिद्धान्त प्रकृतिमा परिवर्तनको एकमात्र कारणको रुपमा बाह्य संवेगको सिद्धान्तको विपरीत छ । दर्शनको इतिहासमा स्वगतिको प्रवर्गको मूल तथा विकास पहिलो, जगतको आरम्भ, जगतका प्रक्रियाहरुको आदिम कारणसम्बन्धी प्रश्नसँग र दोस्रो, विकासका

शनिबार, जेठ १० २०७७

राष्ट्रियताको सवाल र तत्कालै गर्नुपर्ने ६ तयारी

राष्ट्र भनेको भाषा, संस्कृति, भूगोल, राजनीति, जाती, धर्म, आध्यात्म, इतिहास र अर्थतन्त्रसहितको मानिसहरुको एकीकृत बृहत समूह हो । हरेक राष्ट्रका नागरिकलाई आफ्नो राष्ट्र प्राणभन्दा प्यारो लाग्छ । राष्ट्रले सम्बन्धित भूगोलमा बस्ने मानिसको आत्मा ब्यक्त गर्छ । त्यसैले राष्ट्र भनेकै कुनै निश्चित भूगोलमा बस्ने जनता हो

आइतबार, बैशाख २८ २०७७

विस्तारशील ब्रह्माण्ड र महाविस्फोटकाे सिद्धान्त

विश्वको उत्पत्तिको वैज्ञानिक सिद्धान्तलाई महाविस्फोट सिद्धान्त भनिन्छ । यो सिद्धान्तको आरम्भ महान वैज्ञानिक अल्बर्ट आइन्स्टाइनको सामान्य सापेक्षताको सिद्धान्तबाट भएको थियो । आइन्स्टाइनको सामान्य सापेक्षताको सिद्धान्त आउनुभन्दा पहिले यो विश्व वा ब्रह्माण्ड कस्तो छ भन्ने सम्बन्धमा विचार गर्ने आधार न्यूटनको गुरुत्वाकर्षणको सिद्धान्त थियो । तर त्यसबाट सन्तोषजनक

आइतबार, बैशाख ७ २०७७

बहसका लागि: समाजवादको यात्रा

नयाँ समाजले समाजवादबारे बहस उठाउँदै आएको छ । मानवजातिले देखेको समाजवादको सपना अब साकार हुँदैछ । विज्ञान-प्रविधिमार्फत प्रचुर उत्पादनले त्यो सपनालाई संभव तुल्याइदिएको छ । तर यसका लागि समाजवादीहरुको विश्वव्यापी तयारी र सहकार्यबिना यो संभव हुँदैन । वर्तमान युगमा समाजवादको मोडल के हुनसक्छ ?

मंगलबार, बैशाख २ २०७७

विज्ञानका १० नियमहरु

प्रकृतिका नियमहरु ब्रह्माण्डको संरचना (अस्थिपञ्जर) हुन् । तिनीहरुले ब्रह्माण्डलाई आकार प्रदान गर्दछन्, एकताबद्ध गर्दछन् र सूत्रबद्ध गर्दछन् । तर यसभन्दा पनि बढी महत्वपूर्ण कुरा, तिनीहरुले हामीलाई के बताउँछन् भने यो ब्रह्माण्डलाई मानवीय बुद्धिको प्रयोगद्वारा जान्न, बुझ्न र प्राप्त गर्नसकिन्छ । १. उत्तोलकको नियम (Law of Lever) हामीले

आइतबार, चैत १६ २०७६

एउटा अद्भुत ग्रहः जहाँ आगो दन्किरहन्छ र फलामको वर्षा हुन्छ

बिबिसी । खगोलविद्हरूले दूर अन्तरिक्षमा एउटा ग्रह पत्ता लगाएका छन् जहाँ सम्भवतः फलामको वर्षा हुन्छ। यो कुनै विज्ञानकथामा आधारित चलचित्रको कुराजस्तो सुनिन्छ। तर अहिले हामीले पत्ता लगाइरहेको बाह्य संसारमा त्यस्तो चरम प्रकृति छ। व्यास्प ७६बी (Wasp-76b) नामले चिनिने उक्त ग्रहले आफ्नो माउतारालाई एकदमै नजिकबाट परिक्रमा गर्छ। दिउँसो

सोमबार, फागुन २६ २०७६

क्रमविकासको सिद्धान्त र चाल्स डार्विन

(लेखक दर्शन, विज्ञान र इतिहासका गहन अध्ययता हुन् । यो लेख 'विज्ञानका प्रमुख सिद्धान्तहरु' नामक पुस्तकमा पनि पढ्न सक्नुहुन्छ ।) क्रमविकासको सिद्धान्त आधुनिक विज्ञानका प्रमुख उपलब्धिहरुमध्ये एउटा क्रमविकासको सिद्धान्त (Theory of evolution) हो । यसको खोज जीवहरूको सृष्टि (उत्पत्ति) कसरी भयो भन्ने प्रश्नको उत्तर खोज्ने क्रममा भएको

शुक्रबार, फागुन २३ २०७६

आवाजबाट निर्देशित र दिमागबाट चल्ने कार

एजेन्सी । सफ्टवेयर र सेन्सरले भरिएका, मोबाइल फोनसँग जोड्न सकिने र बढ्दो सङ्ख्याका अन्तक्र्रियात्मक स्क्रिनका साथ आउने वाहन सम्भवतः बजारमा पाइने सबैभन्दा जटिल उपभोग्य प्रविधि हो । यो कुरा लस भेगसमा वार्षिक रूपमा सम्पन्न हुने कन्जुमर इलेक्ट्रोनिक सो ९सीएएस० मा प्रदर्शनमा राखिएका सामग्रीले पनि देखायो । सोमा

शुक्रबार, फागुन २३ २०७६

चर्चित ब्राण्ड एप्पलले कसरी पैसा कमाउँछ ?```

सन २०२१ म अमेरिकामा वित्तीय सङ्कट परेका बेला अमेरिकी सरकार सँग बढी पैसा स्टिभ जब्सले स्थापना गरेको एप्पल कम्प्युटरसँग थियो । अनि सन् २०१२ को मार्च महिनामा यो कम्पनीमा वचत रकम १ खर्ब डलर थियो । कुनै कम्पनीमा यति धेरै बचत हुनु एउटा ऐतिहासीक र्कीतिमानको

बुधबार, फागुन २१ २०७६

सूचना क्रान्ति र दर्शनमा संकट

यो त स्पष्ट भैसकेको छ कि समुच्च पृथ्वी सू्चनातरंगहरुद्वारा घेरिइसकेको छ । यसका आवृत्ति, गति र विविधता बढ्दै गइरहेका छन् । यो केवल एउटा प्राविधिक घटना मात्र नभएर बढीभन्दा बढी सामाजिक घटना बन्दै गइरहेको छ । यी सबैभन्दा बढी मानसिक घटना हुन्, जसले सम्पूर्ण मानवचेतनामाथि

सोमबार, फागुन १२ २०७६

आइन्स्टाइनको सामान्य सापेक्षतावादको सिद्धान्त र द्वन्द्ववाद

अल्वर्ट आइन्स्टाइनको सामान्य सापेक्षतावादको सिद्धान्त भौतिक विज्ञानको क्षेत्रमा बीसौँ शताब्दीको सबैभन्दा ठूलो वैज्ञानिक उपलब्धि मानिन्छ । उनले यो सिद्धान्त सन् १९१६ मा विश्व जनसमुदायसमक्ष प्रस्तुत गरेका थिए । उनको यो सिद्धान्तले भौतिक विज्ञान र ब्रह्माण्ड विज्ञानको बुझाइमा एउटा ठूलो हेरफेर ल्याएको थियो । सामान्य सापेक्षतावादको यो

बुधबार, फागुन ७ २०७६

एकीकृत सिद्धान्तः क्वाण्टम र सापेक्षताको एकीकरण प्रयास

एकीकृत सिद्धान्त (भाग -२) मानक प्रारुप (standard model) केही वर्षपछि एउटा प्रारुपको विकास गरियो, जसलाई अहिले मानक प्रारुप भनिन्छ । त्यसका भविष्यवाणीहरु प्रयोगद्वारा सही सिद्ध भए । यसको अतिरिक्त, त्यसले विद्युतचुम्बकीय, प्रबल र दुर्बल बलसँग सम्बन्धित अन्तक्र्रियाहरुको व्याख्या गर्ने देखियो । अब तारसिद्धान्तको गम्भीर प्रतिस्पर्धाको सामना गर्नुपर्ने

आइतबार, फागुन ४ २०७६

उच्च गतियुक्त रेलमार्ग निर्माणमा चीनको फड्को

चीनले यतिवेला कोरोना भाइरसको चुनौतिसँग सामना गरिरहेको छ । चीनको प्रगति भएको हेर्न मन नपराउने एन्टिसोसलिष्ट पोलका शक्तिराष्ट्रहरुले कोरोना भाइरसलाई प्रचारको हतियार बनाएर कमजोर बनाउने दुष्प्रयत्न गरे । तर चीन कमजोर छैन् । चीन सोभियतसंघको विघटनपछि विश्वशक्तिको रुपमा उदाउँदै गरेको देश हो । चीन विश्वकै

बुधबार, माघ २९ २०७६

आइन्स्टाइनको सापेक्षतावादको सिद्धान्त र द्वन्द्ववाद

द्वन्द्ववाद दार्शनिकहरुको दिमागबाट आफ्सेआफ उब्जेको दर्शन होइन , यो उन्नाइसौँ शताब्दीसम्मको ज्ञान र विज्ञानको विकासलाई दही मथनी गरेर निकालिएको बैचारिक नौनी हो । उन्नाइसाँै शताब्दीसम्म ज्ञान र विज्ञानको क्षेत्रमा जे जति नयाँ नयाँ ज्यादै महत्वपूर्ण आविष्कार वा युगान्तकारी निष्कर्षहरु निक्ले , त्यसैको जगमा त्यसैलाई संश्लेषण

बुधबार, माघ २९ २०७६

एकीकृत सिद्धान्तः भौतिक विज्ञानमा नयाँ क्रान्ति

विज्ञानको अन्तिम लक्ष्य सम्पूर्ण विश्वको एकता हो । यो लक्ष्य प्राप्त गर्नको लागि विज्ञान निरन्तर अगाडि बढिरहेको छ । विज्ञानको इतिहासमा विभिन्नताहरुलाई एकतामा ल्याउने प्रयत्नहरु समयसमयमा भएका छन् । यी प्रयत्नहरुमध्ये अल्बर्ट आइन्स्टाइनको एकीकृत क्षेत्रसिद्धान्तलाई सर्वाधिक महत्वपूर्ण मानिएको छ । कारण यसले नै विश्वको एकताको

बुधबार, असोज ८ २०७६

सुरक्षित र आरामदायी यात्राको लागि ‘रस’ भरपर्दो

नेपालका लागि आधिकारिक वितरक युनाइटेड ट्रेडर्स सिन्डिकेट प्रालीले करिव १ वर्ष अगाडि कम्प्याक एसयुभि टोयोटा रस नेपाली बजारमा भित्राएको थियो। सुरक्षित र आरामदायी यात्राको लागि रस भरपर्दो विकल्प भएको युनाइटेड ट्रेडर्स सिन्डिकेट प्रालीका असिस्टेन्ट जनरल म्यानेजर (सर्भिस) निरज तिवारीको दावी छ। टोयोटाले गुणस्तरमा कहिल्यै सम्झौता

आइतबार, साउन २६ २०७६

प्रदेश १ ले चार्जिङ स्टेसनका लागि ३ ठाउँमा जग्गा दिने

प्रदेश नम्बर १ को सरकारले चार्जिङ स्टेसनका लागि जग्गा उपलब्ध गराउने भएको छ। जग्गाका लागि प्रदेश सरकारले स्थानीय सरकारसगँ आग्रह गरेको र स्थानीय तहले पनि जग्गा दिन राजी भएको प्रदेश नम्बर १ सरकारका सचिव राजेशप्रसाद घिमिरेले जानकारी दिए। चार्जिङ स्टेसनको अध्यनको लागि टोली आएको थियो। उक्त

आइतबार, साउन २६ २०७६

त्रुटि देखिएपछि होन्डा गाडी, मोटरसाइकल र स्कुटर फिर्ता

होन्डाले भारतीय बजारबाट पाँच वटा मोडलका पाँच हजार ८८ वटा गाडी फिर्ता मगाएको छ। एयरब्यागमा समस्या देखिएपछि ज्याज, सिटी, सिआरभी, सिभिक र एकोर्ड मोडलका गाडी फिर्ता मगाइएको हो। यी गाडीमा भएका समस्या हल गरेर ग्राहकलाई फिर्ता दिने कम्पनीले जनाएको छ। नेपाली ग्राहकलाई पनि यो खबरले

आइतबार, साउन २६ २०७६

जस्तोसुकै सडकमा ‘टोयोटा रस’

जापानी मोटर कम्पनी टोयोटाको नेपालका लागि आधिकारिक वितरक युनाइटेड ट्रेडर्स सिन्डिकेट प्रालीले करिव १ वर्ष अगाडि कम्प्याक एसयुभि टोयोटा रस नेपाली बजारमा भित्राएको थियो। सुरक्षित र आरामदायी यात्राको लागि रस भरपर्दो विकल्प भएको युनाइटेड ट्रेडर्स सिन्डिकेट प्रालीका असिस्टेन्ट जनरल म्यानेजर (सर्भिस) निरज तिवारीको दावी छ।

आइतबार, साउन २६ २०७६

कीर्ति सुरेशलाई “महांती” फिल्मबाट सर्वश्रेष्ठ अभिनेत्रीको राष्ट्रीय पुरस्कार

अभिनेत्री कीर्ति सुरेशले महानति फिल्मबाट सर्वश्रेष्ठ अभिनेत्रीको राष्ट्रीय पुरस्कार जितेकि छिन् । कीर्ति सुरेशले तेलुगू, तमिलर मलयालम फिल्ममा काम गरि सकेकी छिन् । कीर्ति सोसल मिडिया पनि धेरै एक्टिभ छिन् । 1992 मा जन्मेकी कीर्ति ड्यूसर सुरेश कुमार र अभिनेत्री मेनकाकि चोटी हुन् । कीर्तिले

आइतबार, साउन २६ २०७६

श्रीलंकाको समुन्द्रमा बर्थ डे मनाउदै ज्याकलिन, यस्तो अवस्थामा देखीन ज्याकलिन

बलिउड नायिका ज्याकलिन फर्नान्डेजले आज आफ्नो जन्मदिन मनाइरहेकी छिन् । जन्मदिन मनाउन उनी आफ्नै देश श्रीलंका पुगेकी छिन् । उनले आफ्नो जन्मदिन शनिबारबाट नै सेलिब्रेट गरिरहेकी छिन् । शनिबारको दिन श्रीलंकाको समुन्द्री किनारमा पुगेर ज्याकलिनले केक काटिन् । श्रीलंकाको समुन्द्री किनारमा साथीभाइ र आफन्तसँग केक

ताजा अपडेट
सम्पर्क

मिडिया टुडे प्रा.लि. 
बबरमहल, काठमाडौं
दर्ता न‍ं.-२८४९-२०७८/७९

हाम्रो टिम

अध्यक्ष
बासुदेब शर्मा
९८५१००८३४९

सम्पादक
यम सजन सुनार
9851340837 

लिंक्सहरु
सोसल मिडिया

© 2025 All right reserved to indrenipost.com | Site By : Sobij